نام کردستان از پیوستن دو واژه کرد و پسوند فارسی ستان گرفته شده‌است که بر روی هم به معنی سرزمین کردها است. بنابر قانون اساسی عراق، نام این منطقه به زبان عربی، « اقلیم کردستان» و به لهجه کردی « هه ریمی کوردستان» است. این اقلیم که از چهار استان اربیل، سلیمانیه ، دهوک و استان تازه تاسیس شده حلبچه در کشور جمهوری عراق فدرال تشکیل شده‌است در شمال شرقی میانرودان( بین‌النهرین) به موازات مرزهای غربی جمهوری اسلامی ایران به طول حدود 350 کیلومتر تا مرزهای جنوبی ترکیه کشیده شده است.
همه مناطق کردنشین امروزی تا سال ۱۵۱۴میلادی یکی از ایالات ایران بود. که در جنگ چالدران بین نیروهای شاه اسماعیل اول صفوی و سلطان سلیم عثمانی (سال ۱۵۱۴م) بر اثر شکست ایران، بخشی از این مناطق از ایران جدا و نصیب عثمانی گردید.
نسبت کردهای ساکن در اقلیم کردستان به کل جمعیت عراق بیش از 16% است که با احتساب کردهای ساکن در دیگر مناطق عراق به بیش از 20% جمعیت کل عراق را تشکیل می دهند. سرزمین های تحت حاکمیت کردها در چهار استان اربیل، سلیمانیه ، دهوک و حلبچه که مجموعا 37062 کیلومتر مربع یعنی حدود 17 درصد خاک عراق تشکیل می شود.
برپایۀ آمار رسمی منتشره، جمعیت ساکن اقلیم کردستان عراق حدود پنج میلیون تن برآورد می‌گردد که به تفکیک شامل استان های سلیمانیه 769/700/1 , اربیل 461/713/1 ، دهوک 709/176/1 و استان حلبچه بیش از 100 هزار تن است. پراکندگی جمعیت در اقلیم کردستان حدود 40 تن در هر کیلومتر مربع است.
اقلیم کردستان در شمال عراق، منطقه کردنشین را به اذهان می‌آورد. این در حالی است که افزون بر کُردها، اقلیت ترکمن ها، عربها، ایزدیها و آسوری –کلدانی ها نیز در این منطقه زندگی می‌کنندبیشتر کُردهای این منطقه را مسلمانان سنی و شافعی مذهب تشکیل می دهند. در این منطقه طریقت‌های مهم و مؤثری چون نقشبندی، قادری و کسنزانی وجود دارند.
- زبان رسمی : کردی ، عربی
- مرکز اداری: اربیل
- ساختار سیاسی: دموکراتیک
- رئیس منطقه کردستان عراق : مسعود بارزانی
- رئیس دولت منطقه کردستان عراق: نیچروان بارزانی
- تاسیس: از سال 1992 اعلام رسمی حکومت منطقه کردستان عراق اعلام شد.
- جمعیت: آمار نفوس به تعداد 2 / 5 میلیون نفر اعلام شده است.
- روز ملی : عید نوروز اول فروردین
- واحد پول: دینار
سلیمانیه :شهر سُلِیمانیّه که به زبان کردی « سلیمانی» گفته می شود مرکز استان سلیمانیه عراق است و پایتخت فرهنگی اقلیم کردستان محسوب می شود.این شهر در شمال شرقی عراق، نزدیک به مرز ایران و در جنوب منطقه خودگردان اقلیم کردستان قرار دارد.
سلیمانیه کانون فرهنگی گویش سورانی از زبان کردی در عراق به شمار می‌رود و از کانونهای مهم اقتصادی در کردستان عراق است. این شهر و به طور کلی استان سلیمانیه به دلیل نزدیکی فرهنگی و جغرافیایی، پیوندهای استوار اقتصادی با ایران دارند. این شهر یکی از شهرهای بزرگ عراق و اقلیم کردستان است و در سالهای اخیر، وجود صدها شرکت اقتصادی ترک، چینی، ایرانی و اروپایی باعث رونق اقتصادی و پیشرفت در این شهر شده است. مردم شهر سلیمانیه به برخورداری از فرهنگ والا مشهورند و وجود دانشگاههای متعدد در این شهرباعث شده تا آن را پایتخت فرهنگی اقلیم کردستان به شمار آورند.
قلعه سلیمانیه را در سال ۱۷۸۶ ابراهیم پاشا بابان، فرمانروای شهرزور بنیاد نهاد. وی این شهر را به نام پدر خود، سلیمان پاشا، سلیمانیه نامید و گروهی از قبیله‌های کرد بابان را به آن دژ تازه کوچاند. این دژ به همراه همه روستاهای پیرامونش بنا به پیمان ۱۱۵۹ ه.ق. میان نادرشاه افشار و دولت عثمانی به ایران تعلق گرفت.